Road to En-Dor, The

Yng ngwersyll carcharorion rhyfel Yozgad, yn Nhwrci 1917, roedd EH Jones a CW Hill yn cael llwyddiant mawr wrth ddefnyddio bwrdd Ouija i gysylltu ag ysbrydion. Roedd diddordeb mawr ymysg carcharorion a staff y gwersyll yn y digwyddiadau arall-fydol hyn a dechreuodd Jones a Hill gynllwynio i ddianc drwy dwyllo’r pennaeth, Kiazim Bey.

Wrth i’r cynllun gwreiddiol ddatblygu’n gymhlethach a dryslyd, penderfynodd y Cymro a’r Awstraliad actio’n wallgof gan ddilyn cyfarwyddiadau cyd-garcharor, Doc O’Farrell. Anfonwyd y ddau i ysbyty meddwl yng Nghaergystennin er mwyn eu harchwilio, ac wedi misoedd o arddangos arwyddion realistic o’u gwallgofrwydd, cafodd y ddau eu rhyddhau bythefnos cyn y llofnodwyd y cadoediad â Thwrci.

Mae The Road to En-dor yn agor yng ngwersyll carcharorion rhyfel Yozgad yn Chwefror 1917, pan mae EH Jones yn derbyn cerdyn post gan fodryb iddo –

“No news in it, but it suggests a means of passing the evenings. I’m fed up with roulette and cards myself, and I’d like to try it.”



O fewn deuddydd roedd y carcharorion yn ymarfer eu hobi newydd – siarad hefo'r meirw! Roedd eu bwrdd Ouija wedi ei adeiladu yn dilyn disgrifiad manwl y fodryb ond doedd y sesiynnau cychwynnol ddim yn argoeli'n dda.

Dechreuodd gyfnod llwyddiannus i gysylltu ag ysbrydionan pan ddaeth EH Jones a CW Hill at ei gilydd fel partneriaid wrth yr Ouija. Roedd diddordeb mawr ymysg carcharorion a staff y gwersyll yn y digwyddiadau arall-fydol hyn a dechreuodd Jones a Hill gynllwynio i ddianc drwy dwyllo’r pennaeth, Kiazim Bey.

Wrth i’r cynllun gwreiddiol ddatblygu’n gymhlethach a dryslyd, penderfynodd y Cymro a’r Awstraliad actio’n wallgof gan ddilyn cyfarwyddiadau cyd-garcharor, Doc O’Farrell. Anfonwyd y ddau i ysbyty meddwl yng Nghaergystennin er mwyn eu harchwilio, ac wedi misoedd o arddangos arwyddion realistic o’u gwallgofrwydd, cafodd y ddau eu rhyddhau bythefnos cyn y llofnodwyd y cadoediad â Thwrci. ~Cyhoeddwr: Cromen